“Een vliegtuig is het veiligste vervoermiddel.”
Dat zei mijn dochter toen we aarzelden of we met de auto, met de bus of met het vliegtuig naar Spanje zouden gaan. Het werd dat laatste.
En toen we in het vliegtuig zaten kregen we voor vertrek een reisinstructie die begon met de woorden: een vliegtuig is het veiligste vervoermiddel dat er bestaat. Vervolgens werd ons geadstrueerd hoe in nood boven onze stoelen een zuurstofmasker verschijnt dat we dan ogenblikkelijk op neus en mond moesten plaatsen om te kunnen overleven. Ook moesten we de gordels goed bevestigen want anders konden we wel eens door het vliegtuig geslingerd worden. Wanneer het vliegtuig neerstort is het zaak je voorover te buigen, de handen op de oren zodat je zo weinig mogelijk last hebt. Onder onze stoel bevindt zich een reddingsvest, zo werd er meegedeeld. Wanneer we in zee storten is het zaak dit onder de stoel vandaan te halen en aan te doen. Met een eenvoudige beweging, zo liet de stewardess zien, blaast het vest zich op en blijft u drijven zo gauw u in het water terecht komt. U moet vooral rustig blijven. Eerst zelf het vest aantrekken en dan is uw kind aan de beurt, zei de stewardess en ze maakte duidelijk hoe dit zwemvest bij een kind bevestigd moest worden. U trekt aan de twee touwtjes onderaan het vest en klaar is kees. Natuurlijk is het van belang het vliegtuig veilig te kunnen verlaten, sprak ze monotoon en ze gaf aan waar zich de nooduitgangen bevinden. Voorin, in het midden en achteraan, aan beide kanten van het vliegtuig, bij de bordjes waar met rode letters ‘exit’ staat. De letters lichten op als het zover is, zei ze met ijzige stem.
Ze praatte verder als betrof het een snel opzeggen van een weesgegroet van de rozenkrans. Op de deur bij de nooduitgang zit een hendel en die trekt u omhoog zodat de deur opengaat. Dit is verboden als het vliegtuig nog in de lucht zit want dan ontstaat er een geweldige zuiging en wordt iedereen naar buiten getrokken. Maar wanneer het toestel aan grond staat, opent de deur zich en verschijnt er onder de deur een glijbaan waarop men plaats kan nemen. Dan glijdt u zo comfortabel het vliegtuig uit. In het vakje voor op uw stoel zit een affiche waarop dit duidelijk staat aangegeven. Ze glimlachte opgelucht, de stewardess. Ik frommelde wat tussen de papieren die zich in een netje op de stoel voor mij bevonden en trof de kaart van de Boeing 737-700 waarin we ons kennelijk bevonden. Ik herkende de nooduitgangen en de glijbaan waarop een viertal meisjes met groot plezier uit het vliegtuig glijden.
O ja, begon de stewardess -op een andere toon omdat haar geautomatiseerde instructie nu achter de rug was- het is verboden in het vliegtuig te roken. Ik wens u een plezierige reis. Dat laatste leek me wat tegenstrijdig. Als je eerst duidelijk maakt wat er allemaal kan gebeuren en alle reddingsoperaties schetst van zuurstofmasker tot zwemvest, als je aangeeft welke gevaren je allemaal kunnen overkomen en je eindigt met ‘plezierige reis’, dan ben je toch raar in de weer. Ik begon ook steeds meer te twijfelen aan de uitspraak waarmee haar causerie begon namelijk dat een vliegtuig het veiligste vervoermiddel is dat er bestaat. Het klinkt net als de agent die zegt dat Amsterdam een veilige stad is maar dat je goed op je portemonnee moet letten en je niet door ongure types moet laten beroven.
Het is toch vreemd dat vliegtuigmaatschappijen beweren dat vliegen de veiligste manier van reizen en dit vervolgens toelichten met gedetailleerde voorzorgsmaatregelen die toch reëel moeten zijn anders geef je die niet. Ik vraag me trouwens af of een zwemvest helpt als je met een vliegtuig in zee stort of -wat meer reëel is- als het meteen in de golven verdwijnt. Dan moet je rustig het vest onder je stoel vandaan halen en aan de touwtjes trekken en vervolgens de nooduitgang zoeken. Of wanneer het toestel is neergestort neem je rustig en vrolijk de glijbaan. Men bedoelt natuurlijk te zeggen dat vliegen hartstikke onveilig is, maar men zegt dan het tegenovergestelde. Dat is gebruikelijk. Dat doen immers politici en reclamemakers ook. Een kwestie van goeie public relations!
P. Winkelaar
april 2014