Er is het afgelopen jaar al veel te doen over het revolutionaire afslankmiddel Ozempic. Vaak komt dit negatief in het nieuws, omdat het middel oorspronkelijk is bedoeld voor mensen met diabetes. Door de enorme vraag die ontstaan is om kilo’s kwijt te raken ontstond erop enig moment een tekort voor ‘echte’ patiënten. Dat is een tijdelijk iets, omdat de commerciële aanbieders heel veel nieuwe omzet ruiken en dus de productie opvoeren. En er zijn nu meer producten op de markt door verschillende aanbieders.
Medicijnen tegen obesitas, zoals de GLP-1 receptoragonisten semaglutide (bekend als Ozempic en Wegovy) en tirzepatide (Mounjaro), hebben veelbelovende effecten voor het hele lichaam. Deze medicijnen zijn ontworpen om gewichtsverlies en bloedsuikercontrole te bevorderen, maar nieuw onderzoek wijst op bredere voordelen die verder gaan dan alleen gewichtscontrole. Naast het helpen bij het afvallen en het verbeteren van glucosewaarden, tonen deze medicijnen aan dat ze ook een positief effect hebben op hart- en vaatziekten, lever- en niergezondheid en zelfs mentale gezondheid. Dit kan gunstige resultaten opleveren voor mensen met risicofactoren voor hartziekten, zoals hoge bloeddruk en cholesterol, die kunnen bijdragen aan een betere hartgezondheid en verminderd risico op beroertes en hartaanvallen.
Tirzepatide, een nieuwere versie van GLP-1-medicijnen, werkt op meerdere manieren tegelijk: het richt zich op zowel GLP-1 als een andere receptor, GIP, en kan zo sterker gewichtsverlies en betere algehele resultaten bieden. Er komen ook nieuwe medicijnen aan, zoals retatrutide, die een derde receptor zullen activeren, wat mogelijk zorgt voor nog grotere gezondheidsvoordelen en gewichtsverlies. Deze ontwikkelingen worden vergeleken met de introductie van cholesterolverlagende statines en lijken het begin van een nieuw tijdperk in de behandeling van obesitas te markeren.
Naast de bekende voordelen zijn er ook onderzoeken die aantonen dat deze medicijnen helpen bij het verbeteren van niergezondheid. Zo verlaagt semaglutide het risico op ernstige nieraandoeningen en vermindert het sterftecijfer door nier- en hartproblemen bij patiënten met diabetes type 2 en chronische nierziekten. Ook leverproblemen zoals leververvetting, die vaak samengaan met obesitas, lijken te verbeteren bij gebruik van GLP-1 medicijnen, met een daling van het risico op levercirrose en levergerelateerde sterfte.
Onderzoekers melden ook verrassende mentale en gedragsmatige voordelen. GLP-1-medicijnen lijken het verslavingsgedrag, zoals roken, overmatig drinken, of eetbuien, te verminderen door de werking op beloningscentra in de hersenen. Dit maakt deze medicijnen interessant voor gebruik bij verslavingsbehandelingen en gedragsveranderingen, aangezien de medicijnen bijdragen aan een betere psychologische gezondheid, mogelijk ook door gewichtsverlies en verbeterd zelfbeeld.
Verder onderzoek richt zich op de bredere effecten op ontstekingen, slaapkwaliteit en mogelijk zelfs cognitieve achteruitgang. Zo zijn er aanwijzingen dat GLP-1-medicijnen het risico op Alzheimer kunnen verminderen. De SURMOUNT-OSA-studie toonde daarnaast aan dat tirzepatide symptomen van slaapapneu verlichtte, wat de slaap en levenskwaliteit van patiënten verbeterde. Op dit moment wordt de effectiviteit bij aandoeningen als borstkanker, psoriatische artritis en polycysteus ovariumsyndroom onderzocht.
Ondanks de veelbelovende resultaten is financiering een belangrijk aandachtspunt, vooral als het gaat om de betaalbaarheid en beschikbaarheid voor mensen die deze medicijnen preventief willen gebruiken of voor jongeren met obesitas. Terwijl de eerste generatie GLP-1-medicijnen al beschikbaar is, wordt de introductie van nieuwe, krachtigere varianten verwacht in de komende jaren, waarmee de mogelijkheden voor behandeling van obesitas verder groeien.