Is het mogelijk dat men duizenden jaren tijd heeft gehad te kijken, na te denken en op te tekenen en dat men die duizenden jaren voorbij heeft laten gaan als een schoolpauze waarin men een boterham eet en een appel? Ja, het is mogelijk.
Is het mogelijk dat men ondanks uitvindingen en vooruitgang, ondanks cultuur, godsdienst en filosofie aan de oppervlakte is gebleven? Is het mogelijk dat men zelfs deze oppervlakte die toch altijd nog iets geweest had kunnen zijn, met een ongelooflijke hoeveelheid stof heeft bedekt zodat ze eruit ziet als het stoffige meubilair in een vakantiehuis? Ja, het is mogelijk.
Is het mogelijk dat de hele wereldgeschiedenis verkeerd is begrepen? Is het mogelijk dat men in het verleden op een zijspoor zat omdat men uitging van het abstracte en algemene alsof men over één enkele gemeenschappelijk geschiedenis vertelde in plaats van over de ene te spreken waar ze omheen stonden? Ja, het is mogelijk.
Is het mogelijk dat men meende te moeten inhalen wat gebeurd is voor men was geboren? Is het mogelijk dat men zoveel mogelijk mensen eraan moest herinneren dat ze afkomstig waren van hun voorvaderen, dat ze het dus wisten en zich niets moesten laten wijsmaken door anderen die iets anders betoogden? Ja, het is mogelijk.
Is het mogelijk dat al die mensen een verleden dat nooit bestaan heeft, heel nauwkeurig kennen? Is het mogelijk dat alle werkelijkheden onbetekenend voor hen zijn, dat hun leven afloopt als een klok in een lege kamer? Ja, het is mogelijk.
Is het mogelijk dat men niets weet van al die meisjes die toch leven? Is het mogelijk dat men ‘vrouwen’ zegt, ‘kinderen ‘en ‘knapen’ en niet vermoedt dat deze woorden reeds lang geen meervoud meer hebben doch slechts ontelbare enkelvouden? Ja, het is mogelijk.
Maar als al deze dingen mogelijk zijn of ook maar een schijn van mogelijkheid hebben, dan moet er toch iets gebeuren? Dan moet de eerste de beste, degene die deze verontrustende gedachten heeft, beginnen iets aan het verzuimde te doen. Wie dat ook is en hoe weinig geschikt die ook mag zijn, dat moet want er is niemand anders.
[bron]R.M. Rilke, in: Het dagboek van M. L. Brigge