Mijn agenda loopt extreem vol de laatste weken, dankzij enkele vrijwilligersklussen in mijn wijk en in de Pauluskerk. Zelfs heb ik op één dag maar liefst vijf afspraken op een rij en dat voor een fulltimepensionado! Ik kom er niet of nauwelijks toe om een nieuw blog te schrijven of mijn Sinterklaas surprise te bedenken.
Wel zorg ik er voor dat ik mijn pasgeboren kleindochter even kan knuffelen. Zo’n volle agenda is net als tijdens mijn betaalde werkzame leven, maar dan toch met iets andere (lees privé) prioriteiten. Dat is, denk ik, wat veel pensionado’s overkomt. Ik hoor het vaak: ‘Sinds ik gestopt ben met werken, heb ik het drukker dan ooit.’ Dat laatste zal ik niet gauw herhalen, maar eerlijk gezegd kan ik me er wat bij voorstellen. Er wordt veel en vooral zinnig vrijwilligerswerk gedaan door pensionado’s, variërend van kort uitgezonden worden naar een ontwikkelingsland door de PUM (organisatie voor senior experts) tot job coach bij Vluchtelingenwerk in de eigen stad. In onze Pauluskerk helpen maar liefst 250 vrijwilligers, jong en oud, mee om in deze prachtige ‘huiskamer van Rotterdam’ zeven dagen per week mensen op te vangen, die in de marge van onze samenleving leven. Ook al is het serieus werken, het prettige is dat het volledig je eigen keuze is. Dat maakt het enigszins relaxed. Tegelijkertijd is het niet vrijblijvend maar wel vrijwillig en dat geeft een eigen dynamiek aan je motivatie.
De wijze waarop veel huidige babyboom pensionado’s hun leven inrichten, kan een aanjaagfunctie hebben voor het al jaren rondzingende idee van een basisinkomen. Een basisinkomen is een gegarandeerd inkomen of je nou werkt of niet. Het grote verschil met een uitkering is, dat het basisinkomen onvoorwaardelijk is. Ik ga nu niet discussiëren hoe we een basisinkomen voor iedereen betaalbaar maken en houden. Zeker is dat als je een basisinkomen hebt en werkt, dat je extra belasting betaald op het werken.
Afgelopen week heeft het televisieprogramma Radar een petitie opgesteld die oproept tot een proef om mensen van boven de 55 een basisinkomen te geven. Ruim 100.000 keer is deze petitie ondertekend. ‘Radar startte het initiatief in mei. Volgens het consumentenprogramma worden ouderen die een baan zoeken vaak moedeloos van alle afwijzingen op sollicitatiebrieven, en zouden ze daarom een basisinkomen moeten krijgen. In de petitie schrijven de initiatiefnemers dat het voor 55-plussers zeer moeilijk is om betaald werk te krijgen en dat voortdurend moeten solliciteren veel stress en ontmoediging oplevert. Als ouderen standaard een uitkering zouden krijgen, waar niets tegenover hoeft te staan, zou het volgens Radar en de 100.000 ondertekenaars makkelijker worden om een eigen zaak te beginnen of deeltijdwerk aan te nemen.’
Het perspectief van een basisinkomen is ook mooi voor het project (W)arm Rotterdam dat vanuit de Pauluskerk gecoördineerd gaat worden, zie vorig blog. Bij een basisinkomen voor iedereen is armoede verleden tijd. Stel je voor: in Rotterdam, waar 18% van de Rotterdammers, 120.000 mensen, onder de armoedegrens leven, waar één op de vier kinderen opgroeit in armoede, zou dit probleem in één keer opgelost kunnen worden. Experimenten rond het basisinkomen in de wereld laten zien dat mensen met een basisinkomen minder stress hebben en daardoor gezonder en gelukkiger zijn. De meesten blijven gewoon werken, want het is leuk om je talenten in te zetten en te ontwikkelen.
De hulporganisatie Oxfam Novib geeft als experiment in sommige situaties bij rampen geld aan de mensen in plaats van water en eten. Mensen kunnen alles kwijt zijn, maar niet hun wens om te overleven. Mensen kunnen goed zelf bepalen wat ze het hardst nodig hebben. En door geld te geven stimuleer je tegelijkertijd de lokale economie.
Ik zou zeggen: meer experimenten ‘gelukkig leven met een basisinkomen’
Geert Beke