Begin 2025 opent Rijksmuseum Twenthe zijn deuren voor een bijzondere tentoonstelling die je meeneemt naar een tijd waarin kunst niet alleen werd gezien, maar ook werd gevoeld, geroken, gehoord en geproefd. Van 25 januari tot en met 4 mei 2025 presenteert het museum de tentoonstelling ‘Zien & Geloven. Zintuigelijke ervaring in de late middeleeuwen’, waarin bezoekers de kans krijgen om de middeleeuwen op een geheel nieuwe en interactieve manier te beleven.
Een unieke kans om de middeleeuwen te ervaren
Met werken uit de eigen collectie en unieke bruiklenen uit vooraanstaande Europese collecties, belicht deze tentoonstelling de rijke religieuze tradities van de 15e en 16e eeuw. Voorwerpen die nooit eerder in Nederland te zien zijn geweest, laten de spirituele en zintuiglijke dimensie van het geloof in deze periode zien. Van het aanraken van heilige voorwerpen tot het proeven van wijn tijdens de mis: geloof en kunst gingen in de late middeleeuwen hand in hand.
Een tentoonstelling die alle zintuigen prikkelt
Kunst in de middeleeuwen was een allesomvattende ervaring. Geloof werd niet alleen visueel bewonderd, maar sprak al je zintuigen aan. Je voelde het koude metaal van relikwieën, rook de wierook tijdens de mis, luisterde naar gezangen en kuste heilige voorwerpen. In ‘Zien & Geloven’ worden de museumzalen thematisch ingedeeld volgens deze zintuigen, waardoor bezoekers zelf kunnen ondervinden hoe het was om in de late middeleeuwen kunst te ervaren.
Topstukken die voor het eerst in Nederland te zien zijn
Een van de hoogtepunten van de tentoonstelling is de kerstwieg (Jésuau) uit Namen, een middeleeuws voorwerp dat een diepe emotionele band met het goddelijke symboliseert. Wanneer de wieg werd bewogen, werd het Christuskind ‘tot leven’ gebracht, begeleid door het subtiele geluid van engelengezang. Dit goed bewaarde object, dat tot halverwege de 19e eeuw in gebruik bleef, wordt nu voor het eerst in Nederland getoond.
Een ander topstuk is een prachtig gedetailleerde gebedsnoot uit het Museum Schnütgen in Keulen. Deze kleine devotionele objecten, vaak gemaakt van buxushout, onthullen bij het openen rijk versierde scènes uit het leven van Christus. Het exemplaar dat in Rijksmuseum Twenthe te zien zal zijn, toont de Kruisdraging en de Kruisiging, en biedt bezoekers een intieme blik op middeleeuwse religieuze devotie. Extra bijzonder is dat wanneer de gebedsnoot wordt gesloten, het hoofd van Maria te zien is.
Zintuiglijkheid in het heden en verleden
Na de succesvolle tentoonstelling ‘Philip Vermeulen. Chasing The Dot’ biedt ‘Zien & Geloven’ opnieuw een zintuiglijke ervaring, ditmaal vanuit een historisch perspectief. De tentoonstelling is een perfecte aanvulling op de koers van Rijksmuseum Twenthe om kunst toegankelijk te maken voor een breed en divers publiek. Zowel kunstliefhebbers als nieuwe bezoekers zullen geraakt worden door de manier waarop de middeleeuwse objecten de zintuigen aanspreken en een brug slaan tussen verleden en heden.
Een passend eerbetoon aan de collectie van het museum
Dat Rijksmuseum Twenthe bijna 100 jaar na de oprichting een grote tentoonstelling wijdt aan de middeleeuwen, is geen toeval. De collectie van het museum omvat tal van middeleeuwse kunstobjecten, waaronder reliekschrijnen en manuscripten die ook indertijd al werden aangeraakt en beleefd. Een van de stichters van het museum, Jan Herman van Heek, legde een bijzondere verzameling middeleeuwse werken aan, die nog steeds het hart vormt van de collectie. Zijn woorden: ‘Ik kan ze niet inzien zonder het gevoel te hebben dat een andere wereld zich voor mij opent’, weerspiegelen precies wat ‘Zien & Geloven’ beoogt: bezoekers een venster naar een verloren wereld bieden waarin kunst het leven vormde en zintuigen prikkelde.
Beleef de late middeleeuwen zoals nooit tevoren en ontdek de kracht van kunst die al eeuwenlang zintuigen beroert.