Je mag je best vervelen roepen de vele zelfverklaarde deskundigen je toe. Vervelen is goed voor eh… Maar zeg nou zelf: je vervelen is gewoon waardeloos. Niks om handen, niks te doen, een beetje voor je uitstaren om ruimte te geven aan allerlei ongewenste gedachten. Bleh. Vroeger was bij de gewone man, de gewone burger, verveling niet echt een issue: Dat ging ook niet, want er was altijd wel wat te doen. Het dagelijkse loonwerk – toen een werkweek van 40 uur als part-time werd beschouwd – , het onuitputtelijke huishouden, de klussen in en om huis, het lange reizen naar familie en vrienden: je hield amper tijd over om nog eens een boek te lezen of te ganzenborden. Die spaarzame vrijetijdsmomenten bleken momenten van geluk en blijdschap.
Nu de werkweek is ingeperkt en de welvaart ook zijn gemakken brengt in het huishouden, blijft er meer tijd voor het heerlijke nietsdoen waarin 90% verveling dreigt. Dus het eindeloze genieten in die zee van tijd moet zo snel mogelijk worden ingeruild voor nieuwe gelukkige momenten of eigenlijk: bezigheden of afleidingen van de dreigende zinloosheid van het bestaan. Godzijdank is ooit de televisie uitgevonden om een oplossing te bieden: het ganzenborden kon sowieso de deur uit, maar in de loop van tijd is er op basis daarvan een televisie-aanbod ontstaan van honderden zenders. En sinds de duizelingwekkende snelle opkomst van het internet is er via het dominante scherm in de woonkamer en dito schermen in slaapkamers alles op-vraag (ook bekend als onDemand) te bekijken met videodiensten als Netflix, HBO, Amazon prime, Videoland. Het eind hiervan is nog niet in zicht. Het huishouden liep een beetje achter op al deze ontwikkelingen, maar nu kunnen we al schreeuwend tegen een telefoon of een boxje het licht aan en uitzetten; binnenkort komen de slimme wasmachines, vaatwasssers, koffiezetters, koelkasten massaal het huis binnen. En kun je alles roepend regelen. Het roepend regelen betekent ook dat je gewoon kunt blijven zitten om iets anders te doen. Iets anders te doen? Boodschappenlijstje maken? Nee, dat doet de slimme koelkast. Op basis van een gesuggereerd weekmenu van de Albert Heijn bijvoorbeeld, die het vervolgens op last van je koelkast komt brengen. Je hebt al een doorlopende incasso afgegeven, dus om de betaling hoef je je niet druk te maken.
Maar dat is nog een klein beetje toekomst. Nu al explodeert het toerisme in vrijwel alle hoofdsteden van de wereld. Het is immers tegen de verveling zoo lekker om even een weekendje tapas op de Ramblas te doen. De vliegmaatschappijen willen je daarmee tegen lage tarieven wel helpen. Het gevolg is dat in Venetie, Barcelona, Amsterdam, London de autochtone bevolking helemaal kotsend over het balkon hangt van die toeristen die onze stad overnemen, overigens onderwijl zelf online boekingen maken voor bezoekjes aan andere steden, waar de bevolking daar inmiddels ook al het toerisme uitspuugt. Een vreemde vervelings-perpetuum-mobile van rondtrekkende bewoners over de wereld is het gevolg. De massale tijdelijke emigratie van burgers overtreft de dreiging van burgers met langdurige immigratieplannen uit landen die nog niet in staat zijn kortdurende tripjes te boeken.
Maar wat is het effect van dit alles op verveling? Heeft het immense aanbod aan media en gemak geleid tot een gelukkige burger? Helaas lijkt dat niet zo. Er is meer onrust in het hoofd: wat ga ik doen? Wat moet ik doen? Het aanbod via de televisiestations is niet langer verslavend zoals ooit werd gedacht, maar roept nog meer onrust op: het is saai geworden, alles is al een keer voorbijgekomen en alleen maar series en films bekijken heeft ook zijn grens. De grote vervelingsverdrijver Facebook leidt tot jaloersheid op je ‘vrienden’die het optisch veel beter voor elkaar hebben: Ik zit in New York, joehoeee of ik ben nu weer op de leeeeeeeukste plek van de wereld en volgende maand ga ik naar een nog veeeeeel leukere plek, joepieeee.
Deze bijdrage levert je verder niets op: geen 10-tips om je leven zonder verveling in gang te zetten, maar dat het een groeiend probleem is en gaat worden, is wel zeker. Meer geld te besteden, meer tijd te gebruiken, meer keuzestress en meer verveling te bestrijden. Eén van de voordelen is dat Google, Facebook en Apple steeds meer van je weten en vast ook wel een voor jou heel persoonlijk advies opdringen om er wat aan te doen. Ik denk niet dat dat advies gaat over Ganzenborden.
Gerard Vroechop