In de laatste zes levensmaanden van patiënten met kanker wordt in Nederland gemiddeld ca. 11.000 dollar (€ 10.126) besteed aan ziekenhuiskosten. Dit is ongeveer evenveel als in Engeland, en lager dan in België, Duitsland, Verenigde Staten en Noorwegen. In Canada zijn de kosten zelfs het dubbele van in Nederland. VUmc-onderzoekers Bregje Onwuteaka-Philipsen en Mariska Oosterveld-Vlug namen deel aan deze internationale studie: “We doen het best goed in Nederland. De kwaliteit van de zorg is goed, tegen relatief lage kosten. ” Het onderzoek is vandaag gepubliceerd in het wetenschappelijk tijdschrift Journal of the American Medical Association (JAMA).
De lagere ziekenhuiskosten voor Nederlandse patiënten hebben onder meer te maken met het relatief lage percentage patiënten dat in het ziekenhuis overlijdt: 29%. Alleen in de Verenigde Staten is dat lager (22%). Percentages zijn het hoogst in België (51%) en Canada (52%). “Daarnaast heeft het te maken met verschillen in zorg en behandeling die gegeven worden. Zo zijn er in Nederland relatief weinig opnames op de intensive care in de laatste zes maanden en wordt er minder vaak nog chemotherapie geven,” aldus Mariska Oosterveld-Vlug, “ Terwijl in Nederland maar 1 op de 10 patiënten in de laatste zes maanden van hun leven een intensive care opname krijgt, is dit zo voor 4 op de 10 patiënten in de Verenigde Staten.”
In Nederland gaat het relatief goed
De resultaten zijn ook relevant als men de kosten beschouwt in het licht van kwaliteit van zorg. Ziekenhuisopnames, IC-opnames en chemotherapie in de laatste maand worden wel gezien als kwaliteitsindicatoren van zorg aan het levenseinde. Relatief lage percentages patiënten in Nederland overlijden in het ziekenhuis. “In dat opzicht doet Nederland het dus ook relatief goed vergeleken met andere landen. Al is er waarschijnlijk nog ruimte voor verbetering. 43% van de patiënten heeft bijvoorbeeld nog een of meer ziekenhuisopnames in de laatste maand. Uit ander onderzoek weten we dat een deel daarvan vermijdbaar is,’’ zegt Bregje Onwuteaka-Philipsen, hoogleraar levenseindeonderzoek VUmc. “Een mogelijke verklaring dat Nederland het relatief goed doet is dat het beleid in Nederland gericht is op het thuis geven van zorg in de laatste levensfase door huisarts en wijkverpleegkundigen.”
Internationale vergelijking
Onderzoekers uit zeven landen hebben voor hun eigen land de gegevens van ziektekostenverzekeraars geanalyseerd. Vaak in combinatie met gegevens uit ziekenhuisregistraties en statistieken van doodsoorzaken. In Nederland is hiervoor gebruik gemaakt van de Achmea Health Database, deziekenhuisregistratie LMR (Landelijke Medische Registratie) en de doodsoorzakenstatistiek van het CBS.