Je hebt kennis nodig, maar omdat je kennis altijd onvolledig is, weet je helaas nooit zeker of je het helemaal goed doet. Ik las ooit een verhaal over een expeditie naar de Noordpool die vastliep in het ijs. Er ontstond voedselgebrek. ‘De eerste die voorraden steelt, wordt doodgeschoten’, zei de leider van de expeditie. Dat was de enige mogelijkheid om rechtvaardigheid in stand te houden. Maar uitgerekend zijn beste vriend, iemand die eerder zijn leven redde, kon de verleiding niet weerstaan. Om de discipline te handhaven besloot de expeditieleider zijn beste vriend te doden. Een paar uur later werd de groep geheel onverwacht gevonden en gered. ‘Hebt u berouw om wat u gedaan hebt’, vraagt iemand aan de expeditieleider. ‘Nee’, zegt deze. ‘In vergelijking met wat ik nu voel zou berouw comfortabel zijn.’
De man is volledig van de kaart, niet omdat hij spijt heeft, maar omdat hij moreel moest handelen zonder precies te weten wat het juiste is om te doen. Dat is de menselijke conditie: je moet beslissen, wetend dat je kennis onvolledig is.
[bron]Vittorio Hösle, in een interview in 1998.