Maar de dag dat ik naar Parijs kwam en je ogen zag – oh, Anaïs, de blik in je ogen in het restaurant toen ik terugkwam. Daar ben ik voor gevallen.
Henry Miller[1]
Waarom stond Paul verdomme zo te staren? Stond hem maar aan te staren.
Bengt Martin[2]
Het ultieme object van de fantasie is de blik.
Slavoj Žižek[3]
Kijken en voelen
Hoe worden we ons bewust van het seksuele verlangen? In het vorige hoofdstuk bespraken we dat het seksuele verlangen zich uit in een lichamelijk gevoel van geilheid, maar hoe ontstaat dit gevoel?
Molly ging naar binnen en ging zitten, en zij merkte dat zij, om de een of andere onverklaarbare reden, haar ogen niet af kon houden van de brutaal naar voren stekende borsten van Wanda. Zij droeg geen beha, dat was duidelijk. Daar was geen twijfel aan mogelijk, gezien de wijze waarop haar tepels naar voren staken en donker zichtbaar waren onder de dunne, gele stof.
Ze voelde haar ademhaling weer sneller gaan, net zoals gisteravond, en zij sloeg haar ogen neer. Dat hielp niet. Wanda’s volmaakte taille en heupen kwamen in haar gezichtsveld en haar ademhaling ging nog sneller. Ze liet haar ogen even afdwalen en voelde hoe deze teruggetrokken werden naar het V-vormige gedeelte tussen Wanda’s zachte dijen. Zij bleek totaal niet in staat haar blik af te wenden. Pas toen Wanda haar gewicht verplaatste en met haar stevige, ronde achterste tegen de aanrecht ging leunen – waarbij zij haar benen ietsje spreidde terwijl zij naar Molly keek, waardoor deze vrij uitzicht kreeg op haar kruis met de vage aanduiding van een gleuf – gooide Molly haar hoofd achterover en keek Wanda in de ogen.
Ze hielden elkaar even vast, Molly’s blauwe ogen en Wanda’s zachte glanzende bruine, en in die blik was iets dat nooit eerder tussen hen was geweest.[4]
In deze scène zien we dat kijken en het gezien willen worden de tweede weg is die beschreven moet worden om seksuele gevoelens te exploreren. Het kijken geeft een lichamelijk gevoel van opwinding. In het kijken wordt het eerste contact gelegd waarin veelal vaag nog de belofte ligt besloten tot meer. De ontdekking dat dit contact anders is dan andere contacten.
Tot haar verbazing vond zij de intense blik van Herta’s groene ogen recht op zich gevestigd, als had het Duitse meisje het ogenblik afgewacht waarop zij op zou kijken. De magnetische groene ogen hielden de hare vast, terwijl een heel flauwe, wat pervers lijkende glimlach zich om haar mooie mond plooide. Het leek of het Duitse meisje wilde zeggen (zonder woorden) dat er tussen hen – Herta en Lizzie – een stil geheimpje bestond, waar broer Bill part noch deel aan had en waar hij toch niets van zou begrijpen.[5]
Niet alleen oogcontact is belangrijk bij het kijken. Middels kijken kan zicht worden verkregen op zaken die in de regel verborgen worden gehouden. Zo kan het eerste zicht op de geslachtsdelen van een ander een grote schok zijn voor het opgroeiende kind.
Ze zat achterover geleund in een oude doorzakkende zetel, bij het vensterraam, en had de beide voeten op de zitting van deze zetel geplaatst. Hierdoor bevonden zich haar knieën heel hoog, netgepast om daarop een boekje neer te leggen. Jaren later zag ik dat soort boekjes terug, en ontdekte dat het pornografie was met een aantal zo schunnig mogelijke prenten. Toen echter was het voor mij gewoon een boekje zoals alle andere, en keek ik alleen tussen haar hoog opgetrokken benen. De kousen waren wat afgezakt geraakt, of had ze integendeel wat afgeduwd om ze rond de dijen minder te voelen spannen. Die dijen stonden lichtjes geopend, en weer zag ik, verbijsterd, een te klein maar nu roze slipje, dat aan beide zijden de heuvel boven haar schede niet bedekken kon. Bijkans verlamd, omdat hier het intiemste geheim der jonge vrouw me bijna openlijk werd aangeboden, verslond ik alles en werd het in al zijn minste details voor eeuwig in mijn geheugen gegrift.[6]
Het zicht op de geslachtsdelen is voor het kind uit deze beschrijving vooral een schokkende ervaring omdat hij zich op dat moment bewust wordt van remmingen en verleidingen waaraan hij niet alleen nu, maar ook in zijn latere leven bloot zal zijn gesteld. Het kind blijft gebiologeerd kijken en vraagt zich vertwijfeld af wat de boodschap van deze ervaring is voor zijn verdere leven.
De wegwaaierende bijna zwarte haren eindigden in licht gekrul tegen het zachtroze der dijen. En wat lager zonk het smalle en ook te lichte slipje weg in de diepe plooi der schede. Ik kon zelfs hierdoor de ganse vorm ervan volgen. Nog maar nauwelijks was de mond der kut bedekt door dat nietig stukje roze lint, nat geworden alsof ze er vocht verloor. Zelfs de schaamlippen ontsnapten eruit. Ze leken op lichtgekrulde bloembladeren, paarskleurig aan de randen, maar naar binnen toe, waar ze verbleven achter het smalle lintje, meer van een roodachtig roze.
Zelf kon ik mijn hart horen bonzen. Ik omklemde de zitting van het lager stoeltje waarop ik als verlamd neerzat, en van waaruit ik op nog geen meter afstand, móést toekijken, naar dat enige dat mijn later leven heeft opgehitst, verleid en verwoest. Ik weet dat ik nog getracht heb de ogen ervan weg te wenden, op te staan en me bij de andere dochter in de keuken te voegen. Maar waarlijk, ik kón niet rechtkomen en bleef er met de ogen vastgeankerd.[7]
De spanning die in het kijken tussen mensen gecreëerd wordt gaat over het al dan niet overschrijden van grenzen die in het gewone maatschappelijke verkeer tussen mensen geëerbiedigd worden, nl. om elkaar niet (erotisch) aan te raken.
Zij probeerde zonder succes te slapen. Onder half gesloten oogleden sloeg ze haar vriendin gade. Simone’s ochtendjas was helemaal opengegleden en Sandra zag haar buik, de donkergepunte borsten, haar vagina tussen de half geopende dijen.
Ze kon zich nauwelijks weerhouden om zich in Simone’s armen te werpen en de kussen en strelingen te ontvangen, waarnaar zij nu verlangde. Zij voelde zich tot dit lichaam aangetrokken als door een minnaar.
Simone bewoog zich. Een hand ging naar haar borst en de vingers begonnen licht te spelen met een opzwellende tepel. Simone zuchtte, zoals men zucht in zijn slaap, haar hand zakte omlaag en kwam als toevallig op haar dij terecht.
Sandra keek gefascineerd naar de bewegende hand, die de binnenkant van de dij streelde, op en neer. Verschrikt zag zij Simone haar been plotseling optrekken, waarbij de hiel op de zitting kwam te rusten met de knie bijna op kinhoogte. De hand bewoog zich nu naar de behaarde vagina, die zich voor de ogen van het meisje een weinig opende, zodat de rood opgezwollen clitoris zichtbaar werd. De vingers kromden zich en drongen de schaamspleet binnen, waar een vinger zich soppend heen en weer begon te bewegen, terwijl Simone luid zuchtte. Dit ging enkele minuten voort. Sandra werd er nerveus van en kon niet stil blijven zitten. Dit kijken naar Simone wond haar nog meer op dan het bladeren in de boeken zo net. Graag zou ze hetzelfde doen.[8]
Zeker wanneer erotisch contact taboe is, zoals in een vader-dochter relatie, kan het kijken en bekeken worden verwarring wekken over de seksuele lading hiervan, die dan ook liever ontkend zal worden.
‘Mijn vader houdt van vrouwen. Hij houdt van jeugd en schoonheid. Mijn vader staart. Toen ik een jaar of veertien was kon hij op het strand of in de tuin eindeloos naar me kijken. Het beangstigde me eerst, ik dacht dat hij wat van me moest, maar hij heeft me nooit ook maar met één vinger aangeraakt. Het gaat hem om het kijken alleen. Hij verloor zijn aandacht voor me toen Minke borsten kreeg. Pappa en Minke: ze vormen een perfect stel, nog steeds. Minke vindt het geweldig. Ze loopt ’s ochtends naakt door het huis – ik natuurlijk ook, maar zij weet altijd pappa tegen het lijf te lopen. En naakt zonnen in de tuin. Maar alleen als pappa er is. Het is potsierlijk hoe Minke haar vader probeert te cock teasen terwijl hij helemaal niet op haar geilt, hij kijkt alleen maar hoe mooi ze is.’[9]
Door over te gaan op het elkaar aanraken gaat het kijken over in voelen en wordt een volgende stap gezet op de weg van seksuele toenadering. Het erotische contact tussen Molly en Wanda uit het begin van dit hoofdstuk wordt als volgt uitgebouwd.
Hun ogen ontmoeten elkaar en hielden elkaar weer even vast, zoals in de keuken. Maar deze keer was er geen verlegenheid. Deze keer waren de barrières verdwenen. Het bier had de remmen bij beide vrouwen losgegooid en zij waren zich niet meer bewust van de manier waarop zij met elkaar spraken of waarop ze elkaar aankeken.
Langzaam, natuurlijk, alsof dat het enige juiste was op dit moment, stak Wanda een lange gebruinde arm uit en omvatte de achterkant van Molly’s hoofd. Zij trok het naar haar eigen gezicht, en hun blikken hielden elkaar nog steeds vast. Wanda sloot haar ogen en haar volle lippen openden zich iets, vervolgens oefende zij nog iets meer druk uit op Molly’hoofd en hun lippen ontmoeten elkaar. Het was zacht, vreemd, een beetje opwindend.[10]
Kijken en voelen versterken elkaar. Wanneer er eenmaal seksueel contact is ontstaan, kan dit versterkt worden door de blik. Door elkaar schaamteloos aan te kijken wordt bevestigd dat beide partijen accoord gaan met de interactie. Zouden ze dit niet doen, dan zou oogcontact worden vermeden. De uitdrukking ‘de ogen zedig neerslaan’ geeft ook aan dat het elkaar openlijk erotisch bekijken iets schandaligs is. De uiterste consequentie om zo’n schandaal te voorkomen is om de vrouw gesluierd door het leven te laten gaan.
We zien hier opnieuw, nu via de beschrijving van kijken en voelen, dat in de pornografie het schandaleuze van de erotiek wordt uitgewerkt.
‘Oh Monique,’ hijgde Jean. Eindelijk rukte ze haar mond los en drukte hem tegen de zijdezachte hals van het meisje. ‘Oh mijn schatje,’ zuchtte ze. ‘Dit is ver-ruk-ke-lijk… Laat mij hetzelfde bij jou doen… Zo!
De wijsvinger van Jean gleed snel van de bovenkant van Moniques bips in de wijde, hete geul van de kont van de Française. Het topje van haar wijsvinger raakte het roze knopje van de uitgang van de anus van haar lieveling en zoetjesaan, heel teder, drukte ze haar vingertop door, in de smalle, oh-zo-gespannen aarsgang.
Monique deed hetzelfde, maar verlegde haar hoofd, zodat ze elkaar konden aankijken. Elkaar verwonderd en betoverd aankijkend duwden de meisjes elkaar heel langzaam de vinger in de kont, net genoeg druk gevend zodat geen van beiden ook maar een greintje pijn of ongemak voelde.
Toen ze Monique aanstaarde voelde Jean plotseling een vurige golf bloed naar haar hoofd stijgen. De lichtblauwe ogen schenen direct met het meest innerlijke van haar zien te communiceren. Het meisje staarde haar openhartig en zonder enig spoor van verwarring aan. Daaruit sprak een vrouwelijk mysterie dat veel ouder was dan de jeugd van dit meisje. Haar blik sprak van het genot van vrouwelijk vlees op vrouwelijk vlees en herinnerde haar aan het plezier dat ze al zo lang had moeten missen.[11]
[1] Anaïs Nin, Henry en June, 2004, p. 168.
[2] Bengt Martin, Het mooiste op aarde, 1969, p. 52.
[3] In Slavoj Žižek & Glyn Daly, De politiek van het genot, 2005, p. 164.
[4] Alan Marshall, Wellust zonder grenzen, 1982, p. 16-17.
[5] Zsa Zsa Ferguson, Lizzie Scott gaat de vernieling in, p. 23.
[6] Louis Paul Boon, Eros en de eenzame man, 1990, p. 441.
[7] Louis Paul Boon, Eros en de eenzame man, 1990, p. 441.
[8] Bob Balushi, De bezige zusjes, 1986, p. 254.
[9] Bas Vlugt, Seks met je eigen vrouw, 2004, p. 46-47.
[10] Alan Marshall, Wellust zonder grenzen, 1982, p. 22.
[11] Barbara Beard, Monique, 1983, p. 258.
Pierre Courage
