Thuisrevalidatie tips

Een variëteit aan tips uit de praktijk; overgenomen van de opgeheven stichting week van chronisch zieken:

 

 

Innovaties

1. Elke beweging telt dankzij activiteitenmonitor CVA

Bewegen is voor iedereen belangrijk, maar zeker voor patiënten na een CVA. In de praktijk is het echter moeilijk patiënten te motiveren om te (blijven) bewegen. Activiteitenmonitors kunnen hierbij helpen zonder dat dit een grote investering vraagt in geld of tijd. Activiteitenmonitors zijn kleine apparaatjes die op het lichaam worden gedragen. Zij onderscheiden verschillende activiteiten zoals zitten, staan en lopen. De gebruikers dragen de monitor in de broekzak of ter hoogte van de broekzak. De monitoring geeft de revalidant inzicht in zijn of haar beweeggedrag wat (ook op de lange termijn) een toename van dagelijkse lichamelijke activiteit bewerkstelligt. De beweeginformatie helpt ook de therapeut, wijkverpleegkundige of mantelzorger om samen met de patiënt een plan op te stellen om het activiteitenniveau te verhogen. Het project Elke Beweging Telt beoogt activiteitenmonitors te implementeren in de CVA revalidatie. De afgelopen tijd zijn de activiteitenmonitors toegepast bij CVA patiënten in verschillende revalidatiefases, waaronder de chronische fase bij thuiswonende CVA- patiënten. Een eerste analyse van de resultaten laat zien dat de toepassing van activiteitenmonitors in vergelijking met andere revalidatiefases juist geschikt is bij chronische CVA-patiënten in de thuissituatie. De monitor draagt bij aan meer inzicht in hoeveel men beweegt, geeft handvatten voor wat zij kunnen doen om meer te bewegen en wanneer zij voldoende hebben bewogen. Activiteitenmonitors zouden in de toekomst ook kunnen worden ingezet bij andere ziektebeelden zoals diabetes mellitus, chronische pijn, COPD, revalidatie na totale knie of heup prothese, hartrevalidatie, reuma, oncologische revalidatie, spierziektes en obesitas. De uitdaging van dit moment is om deze technologie ook daadwerkelijk in de praktijk toe te gaan passen. Elke Beweging Telt heeft tot doel om het gebruik van activiteitenmonitors landelijk te implementeren bij CVA patiënten.

Japie Bakers – Hersencentrum UMCU – E: j.n.e.bakers@umcutrecht.nl – T: 088-7560918

 

2. Excentrische pedaalarm maakt fietsen met beperking mogelijk

Fietsen op Maat heeft een excentrische pedaalarm (crank) ontwikkeld waardoor mensen met een beperking aan knie of heup hun mobiliteit op de fiets behouden en zelfstandig thuis op hun fiets of hometrainer kunnen werken aan hun herstel. Bewegen gaat gemakkelijker omdat de juiste fietshouding aangenomen kan worden. Ook voor professionals is de excentrische pedaalarm geschikt bij revalidatie na een knie- of heupoperatie. Hoe sneller met de fietstraining gestart wordt, des te sneller en effectiever zal het herstel zijn. Soms wordt bij revalidatie een verkorte of verstelbare crank (pedaalarm) gebruikt, maar deze is vooral geschikt om een verschil in beenlengte te compenseren. De verkorte crank heeft slechts een beperkt effect op de mate van kniebuiging, en daarnaast is de fietshouding niet optimaal. De excentrische pedaalarm vergroot de kniehoek, en vermindert dus de kniebuiging, wanneer de voet op het hoogste punt in de omwenteling staat. Dit terwijl de beenstrekking in de onderste stand niet verandert! Met de excentrische pedaalarm van Fietsen op Maat kan men al fietsen bij een buigingshoek van 80 graden, met behoud van de juiste fietshouding. Ter vergelijking: de gebruikelijke kniebuiging tijdens het fietsen is 120 graden. De excentrische pedaalarm is geschikt voor iedere fiets en wordt tegen de bestaande pedaalarm (crank) van de fiets gemonteerd. De excentrische pedaalarm is gemaakt van hoogwaardig aluminium in een blanke afwerking en beschikbaar in een linker- en een rechtervariant. De kosten per stuk bedragen € 169,- incl. BTW (excl. verzend- en montagekosten).

E: info@fietsenopmaat.com – W: www.fietsenopmaat.com – T: 020 – 777 40 75 5

 

3. Slimme kruk voorkomt overbelasting handen en polsen

In veel gevallen zal bij de revalidatie het gebruik van elleboogkrukken noodzakelijk zijn. Het lopen met krukken echter leidt niet zelden tot klachten aan handen en polsen doordat het volle gewicht van de patiënt gedragen wordt door de handgrepen. Dit geldt zeker bij wat zwaardere personen maar ook bij mensen met reumatische aandoeningen of spierklachten. Het gebruik van elleboogkrukken kan in zulke gevallen een belemmerende en vertragende invloed hebben op het revalidatie proces. Sinds kort zijn er krukken op de markt die beduidend minder belastend zijn voor de gebruiker omdat de druk van het lichaamsgewicht verdeeld wordt over het grotere oppervlak van een gepolsterde en verstelbare onderarmsteun. De mate van belasting op handen en polsen is afhankelijk van de hoek waarin de steun is afgesteld. Het gaat hierbij over krukken van het merk SmartCRUTCH. Doordat overbelasting wordt voorkomen – met bijbehorende pijnklachten- kan de patiënt zich volledig richten op zijn/haar revalidatie waardoor deze wordt bevorderd en sneller verloopt. SmartCRUTCH is verkrijgbaar bij zorgwinkels, revalidatievakhandel en via internet en kost € 89,00 per paar.

Hans van den Berg – Cemex BV – E: info@cemex.nl – W: www.cemex.nl -T: 030 – 6067 800

4. Games voor kinderen met kanker

Tijdens en na de behandeling van kanker is de conditie van de kinderen vaak verslechterd. Verminderd uithoudingsvermogen en verminderde spierkracht beperken kinderen om deel te nemen aan alledaagse activiteiten. Fysiotherapie helpt de patiënten hun spiermassa te behouden, bevordert het uithoudingsvermogen, verbetert fysieke functies en draagt bij aan een betere kwaliteit van leven. Het project ‘’Meedoen = Groeien!’’ ontwikkelt interactieve producten die de fysieke en sociale ontwikkeling van kinderen met kanker bevorderen. Zij koppelen de virtuele gamewereld aan de tastbare omgeving, zoals gangen van het revalidatiecentrum, speelruimtes in ziekenhuizen of wachtkamers. Op deze manier is de therapie toegankelijk en laagdrempelig en wordt het effect van de games vergroot. Ook kunnen kinderen sensoren op het lichaam dragen waarmee een game alleen door beweging gespeeld kan worden. De online games geven fysiotherapeuten de gelegenheid het gedrag en de ontwikkeling van de kinderen tijdens trainingen te volgen en op een op kinderen gerichte manier bij te sturen. Het project ‘Meedoen = Groeien! Gelijke kansen voor kinderen met kanker’ is een samenwerkingsverband van Revalidatiefonds, Prinses Máxima Centrum voor Kinderoncologie en TU Delft.

 

5. Tilcursus voor mantelzorgers

Wanneer een revalidant weer thuis komt, zijn er vaak nog fysieke beperkingen. De mantelzorger helpt dan vaak bij het in en uit bed stappen, douchen of lopen. Hoe de mantelzorger dit het beste kan doen, zonder zelf klachten te ontwikkelen, krijgt weinig aandacht. Boogh heeft daarom in samenwerking met het steunpunt mantelzorg in Baarn een minitilcursus opgezet. Hierbij geeft een fysiotherapeut advies over het tillen en ondersteunen. Niet alleen op fysiek vlak, maar ook in hoe je het beste instructies aan de revalidant kunt geven. Er waren zoveel inschrijvingen dat er besloten is om een tweede cursus te organiseren en deze daarnaast in andere gemeenten aan te bieden.

Yolanda van de Water – Regiomanager Boogh Baarn – E: y.van.de.water@boogh.nl – T: 035 – 54 26 043 6

 

6. Werkgeheugentraining

Na behandeling van kanker, ondervinden veel mensen last van geheugen- en concentratieproblemen; hebben moeite met focussen en taken uitvoeren; zijn erg gevoelig voor prikkels en snel afgeleid. Hierdoor is het lastig om informatie te onthouden, teksten te begrijpen, taken te overzien en af te maken. Dit kan een forse belemmering zijn bij de terugkeer naar werk. Doordat het zo vervelend is om hiermee geconfronteerd te worden ontstaat de neiging om taken uit de weg te gaan. Door vermijdingsgedrag ontstaat er een negatieve spiraal. Cognitieve reïntegratie is dan een traject waar de werkgeheugentraining wordt aangevuld met specifieke werkgerichte interventies, gericht op het optimaal participeren in werk. Wetenschappelijk onderzoek naar de werkgeheugen training laat ook positieve resultaten zien bij mensen met ADHD en CVA. Momenteel vindt onderzoek plaats naar toepassingsmogelijkheden bij angst- en depressieklachten. Stap.nu maakt gebruik van de werkgeheugen training, waarbij de cliënt over een periode van vijf à zes weken thuis via internet traint. Wekelijks is er contact met de coach over de resultaten. Daarin wordt gekeken naar de strategieën van het brein, maar ook naar je persoonlijke manier van omgaan met tegenslag en frustratie, naar de boodschappen die je jezelf geeft en de gedragspatronen die daaruit voortkomen. Naast een helderder brein, leidt de training meestal ook tot herstel van zelfvertrouwen.

Kim Stroink – Stap.nu – E: k.stroink@stap.nu – W : www.stap.nu – T: 073 -644 78 84

 

7. Ademhalingsoefingen op iPad

De GroovTube is een uniek middel om op een leuke manier ademhaling en mondmotoriek te trainen. Doordat de ademhalingspatronen in beeld worden gebracht en geanalyseerd is de GroovTube geschikt als hulpmiddel bij de therapie. De GroovTube wordt aangesloten op de iPad. Het gebruik is simpel: adem in of uit in het mondstuk van de GroovTube, de luchtstroom wordt geregistreerd en omgezet in beeldeffecten in een speciaal voor dit doel ontwikkelde app.

W: www.groovtube.nl

 

8. Muziekinstrumenten te leen

My breath my music biedt mensen met een zware lichamelijke handicap de mogelijkheid muziek te maken, onder andere door middel van zelf ontwikkelde elektronische instrumenten. De stichting heeft elektronische muziekinstrumenten die kinderen door heel Nederland voor € 50 per jaar via stichting My breath My Music kunnen lenen. Er is ook een game-it te leen waarmee kinderen met Duchenne thuis kunnen gamen op de Playstation.

Ruud van der Wel – E: info@mybreathmymusic.com – W: www.mybreathmymusic.com – T: 06 -50 57 49 70 7

 

9. Verder met hersenletsel

Hersenz is een initiatief voor thuisrevalidatie voor mensen met hersenletsel (bijv. door ziekte of ongeval) die hun leven weer willen oppakken maar daarbij tegen allerlei problemen oplopen. Hersenz biedt een gericht behandelprogramma voor deze mensen en hun naasten. Mensen vinden een nieuw perspectief in het leven met hersenletsel. Modules zoals Omgaan met verandering, IN beweging, Grip op je energie en Denken en doen helpen om fitter en zelfredzamer te worden en weer zoveel mogelijk ‘mee te doen’. Uniek is de combinatie van groepsbijeenkomsten en een behandelaar die aan huis komt.

Judith Zadoks – Projectleider Hersensz – W: www.herzensz.nl – T: 06 -22 92 38 15

 

10. Community voor jong volwassenen met kanker

Voor jongvolwassen met kanker in de leeftijd van 18-35 jaar is de AYA4 community. AYA staat voor Adolescent & Young Adult. Zij kunnen in de community terecht met vragen over de ziekte en over het dealen met kanker. Leeftijdgenoten treffen elkaar daar in een veilige, afgeschermde online omgeving om ervaringen uitwisselen, kennis en gevoelens te delen. De community is open voor alle AYA’s in Nederland. Jongvolwassenen met kanker verkeren in een splendid isolation vanwege de zeldzaamheid van ‘kanker op de AYA leeftijd’. Per jaar horen 2200 nieuwe AYA’s in Nederland dat zij kanker hebben. Het Nationale AYA Platform is die isolatie aan het veranderen door meer bekendheid en herkenning, betere informatie voorziening, mensgerichte zorg, toegesneden wetenschappelijk onderzoek en leeftijdsspecifieke modules in opleidingen.

W: www.aya4net.nl

 

11. Ergo Taiji

Ergo-Taiji is een bewegingstherapie om zo goed mogelijk te kunnen functioneren in woon- werk en leefomgeving. Bij blijvende beperking wordt geoefend op compensaties, bijvoorbeeld in het gebruik van hulpmiddelen, met een andere werkwijze (anders leren staan, zitten, lopen). De eerstelijnszorg binnen het verpleeghuis is verantwoordelijk voor therapieën. Het programma wordt op maat aangeboden. Bij de intake wordt geïnventariseerd welke delen van het programma in te zetten zijn. Samen met de patiënt/cliënt wordt uitgezocht welke mogelijkheden er zijn om te oefenen. De oefeningen zijn erop gericht om eigen lichaam anders leren in te zetten. Om nieuwe inzichten te verwerven in eigen kunnen. Om met weinig kracht veel kracht te kunnen ontwikkelen. Ontspannen en vertrouwen krijgen in eigen lichaamsmogelijkheden. Overprikkeling leren reguleren en leren hanteren. De werkwijze is voortgevloeid uit een samensmelting van westerse en oosterse therapeutische bewegingsleer. De methode is ontwikkeld door het revalidatiecentrum RMC Groot Klimmendaal te Arnhem waar de fysiotherapie en ergotherapie de handen ineen geslagen hebben met de Chinese Bewegingstherapie Taiji en Qigong.

Veronique Rillmann – E: info@theyewllowmaple.nl – W: www.theyellowmaple.nl – T: 06 – 21 39 19 95 8

 

Goede ideeën

12. Serious game voor hart- en vaatpatiënten

De afdeling Informatica van de Universiteit van Utrecht wil samen met medische professionals een serious game met slimme sensoren ontwikkelen waarmee spelenderwijs conditie verbetert. “Ben jij hart- of vaatpatiënt, en wens je begeleiding bij inspanning? Ben je chronisch ziek, en wil je voorzichtig actief zijn? Dan wordt Cardio-TG iets voor jou. Virtuele coach Tama helpt je. Gewoon in woorden. Jouw woorden. Want Tama leert jouw wensen, en past zich aan jou aan. Zeg maar wat je wilt. De Cardio-TG gaat werken in spelvorm, met een uitdaging die bij jouw interesse aansluit. Interesses die niks met bewegen of met sport te maken hoeven hebben. Daar hoef je niet eens over na te denken. Gewoon leuk sparren met je spelpartner Tama en ongemerkt fitter worden! (…) De sensorinformatie zegt Tama of je meer mag doen of misschien juist minder. Om jouw doelen mee te nemen en, als je ziek bent, je beperkingen, doet een deskundige eerst een gezondheidstest. Bijvoorbeeld een fysiotherapeut. Die zet jouw persoonlijke getallen in de Cardio-TG. Je virtuele maatje Tama houdt ze vervolgens in de gaten. Jij hoeft ze dus niet te bekijken (maar ’t mag natuurlijk wel). Tama geeft je een seintje wanneer nodig. Tama communiceert met je, stimuleert en herinnert je, helpt en doet suggesties. Persoonlijk maatwerk dus! De Cardio-TG wordt van buiten makkelijk te bedienen, voor jong en oud. Dat komt doordat de Cardio-TG van binnen juist heel technisch wordt. Wij gaan geavanceerde wetenschappelijke technieken uit natuurkunde en informatica toepassen. ‘’ Het project zoekt nog support voor een pilot studie met Cardio-TG (in cash of in kind).

Projectleider dr. Mireille Oud – Medisch fysicus – Universiteit Utrecht – E: m.oud@uu.nl – T: 06 – 24 19 22 03

 

 

13. Bestaat er iets waarmee je jezelf ’s nachts kunt omdraaien?

“Wij hebben geen tip om te geven wel een vraag om over te nadenken. De laatste tijd hoor ik bij patiënten dat de nachten het ergst zijn, als je zelf niet meer kan omdraaien en je telkens om hulp moet vragen. Bestaat er nu niets om je zelf om te draaien, wie vindt dit uit, handig voor mantelzorgers en handig in verpleeghuizen die nachts onder bezet zijn.

Heleen Mensinga – Lotgenotencontact ADCA Vereniging Nederland – E: hmensinga@chello.nl

 

 

14. Onderzoek naar toepassing van Qigong

Simona Linskens, PhD student Universiteit Maastricht zoekt support voor een wetenschappelijk onderzoek naar de resultaten van Revalidatie Thuis via de reguliere weg vergeleken met Revalidatie Thuis via Qigong . Qigong is een holistische methode waarbij het lichaam door soepele oefeningen, de ademhaling en de mind bij elkaar worden gebracht zodat de persoon zijn gehele bestaan ervaart i.p.v. enkel contact te hebben met delen van zichzelf. Qigong werkt vanuit gezondheid en niet vanuit de ziekte. Het is voor alle leeftijdsgroepen toegankelijk en voor elke gezondheidstoestand (ook bv. voor mensen in rolstoel) en het kan zelfstandig of in groep uitgeoefend worden. Het vergroot de zelfredzaamheid van mensen zowel fysiek als psychisch.

Simona Linskens – Maastricht University – E: simona.linskens@maastrichtuniversity.nl 9