Er waart een spook door de wereld; het spook van het Nationalisme. De gemeenschap verbindt zich het liefst aan de eigen veronderstelde gemeenschappelijke cultuur. En dat is in tijden van globalisering, immigratie, emigratie en grenzeloze communicatie via massamedia en social media op zijn minst een beetje vreemd. Of misschien ook niet: zekerheden van vroeger, het gevoel van één gemeenschappelijk volk: het verwaterd en de nieuwe tijden geven onrust. Het wij en zij-denken wordt groter.
Dus Schotland heeft een sterke onafhankelijkheidsideaal, zich afzettend tegen een verre elite die ‘voor hun de dienst’ uitmaakt en die beweging stimuleert nu ook de Catalanen in Spanje om haar latente onafhankelijkheidsideaal af te stoffen en met verve naar voren te brengen in demonstraties en volksonrust. En met deze trend zullen ongetwijfeld andere kleine bevolkingsgroepen zich gaan roeren. Europa was vroeger een lappendeken van staatjes en wat nu de Europese Unie heet staat kennelijk te ver af van het dagelijks leven. Een wereldregering is voorlopig verder weg dan ooit. Zeker als binnenkort ook vanuit Ljouwert de onafhankelijkheid wordt uitgeroepen.